Συμφωνία για τη Χρηματοδότηση Περιφερειών και του Ταμείου Συνοχής της ΕΕ για το 2021-2027
Προσωρινή συμφωνία επιτεύχθηκε στις 8 Δεκεμβρίου για τη χρηματοδότηση των περιφερειών και την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ, μεταξύ των διαπραγματευτών του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Σύμφωνα με την προσωρινή συμφωνία θα δαπανηθεί για την έξυπνη ανάπτυξη και την πράσινη οικονομία, σημαντικό μέρος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το οποίο είναι μακράν το μεγαλύτερο δημόσιο ταμείο της ΕΕ.
Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να επιλέξουν είτε σε εθνικό είτε σε περιφερειακό επίπεδο μεταξύ της συμμόρφωσης με τους απαιτούμενους ελάχιστους πόρους που διατίθενται για καθέναν από αυτούς τους στόχους.
Τουλάχιστον το 30% της χρηματοδότησης για τις περιφέρειες προορίζεται για την προστασία του κλίματος
Τα κατώτατα όρια καθορίζονται ως εξής:
Χώρες – Περιφέρειες
Χώρες της ομάδας 1/περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (δείκτης ΑΕΕ ίσος ή μεγαλύτερος του 100% του μέσου όρου της ΕΕ)
0 Ελάχιστο ποσοστό πόρων για την «εξυπνότερη Ευρώπη»
30% Ελάχιστο ποσοστό πόρων για μια «πιο πράσινη Ευρώπη»
Χώρες της ομάδας 2/περιφέρειες μετάβασης (δείκτης ΑΕΕ μεταξύ 75% -100% του μέσου όρου της ΕΕ)
40% Ελάχιστο ποσοστό πόρων για την «εξυπνότερη Ευρώπη»
30% Ελάχιστο ποσοστό πόρων για μια «πιο πράσινη Ευρώπη»
Χώρες της ομάδας 3/λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (δείκτης ΑΕΕ κάτω του 75% του μέσου όρου της ΕΕ)
25% Ελάχιστο ποσοστό πόρων για την «εξυπνότερη Ευρώπη»
30% Ελάχιστο ποσοστό πόρων για μια «πιο πράσινη Ευρώπη»
Προσαρμοσμένη στήριξη για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, τα νησιά και τις ερημωμένες περιοχές
Το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) θα συνεχίσει να επικεντρώνεται στις επενδύσεις σε περιβαλλοντικές υποδομές και υποδομές μεταφορών.
Τι αποκλείεται από την περιφερειακή χρηματοδότηση της ΕΕ
- Ο παροπλισμός ή η κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής
- Οι δραστηριότητες που συνδέονται με τα προϊόντα καπνού
- Οι αερολιμενικές υποδομές (με εξαίρεση τις εξόχως απόκεντρες περιοχές)
- Οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα
Εξαιρούνται τα έργα φυσικού αερίου που αντικαθιστούν τα συστήματα θέρμανσης με καύση άνθρακα, oι υποδομές μετασκευής αερίου ώστε να είναι δυνατή η χρήση ανανεώσιμων και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και οι δημόσιες συμβάσεις προμήθειας καθαρών οχημάτων.
Τέτοιες επενδύσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν με ποσοστό μεταξύ 0,2% και 1,55% (ανώτατο όριο) των εθνικών πόρων του ΕΤΠΑ και του ΤΣ (τα εν λόγω κατώτατα όρια δεν περιλαμβάνουν επενδύσεις σε καθαρά οχήματα), σύμφωνα με κριτήρια που συνδέονται με τα επίπεδα του ΑΕΕ και την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Επιπλέον, τα έργα που περιλαμβάνουν επενδύσεις σε φυσικό αέριο πρέπει να εγκριθούν το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση.
Άλλα βασικά μέτρα που περιλαμβάνει η συμφωνία
• Μεγαλύτερη στήριξη για τις πόλεις, καθώς τουλάχιστον το 8% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο προορίζονται για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και τη δημιουργία της «Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας»
• Ειδικά μέτρα για τις εξόχως απόκεντρες περιοχές, τα νησιά και τις ερημωμένες περιοχές
•Τήρηση των στόχων για το περιβάλλον, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, καθώς και των αρχών της κυκλικής οικονομίας
•Αυξημένη έμφαση στην έρευνα και την καινοτομία, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός «Διαπεριφερειακού Επενδυτικού Μέσου Καινοτομίας».
«Έπειτα από δουλειά ενός χρόνου υπό ασυνήθιστες συνθήκες, καταλήξαμε σε εξαιρετική συμφωνία με το Συμβούλιο σχετικά με τον κανονισμό ΕΤΠΑ/ΤΣ που θα επιτρέψει τη στήριξη, σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, της απασχόλησης, της ευημερίας, της οικονομικής και, πάνω απ’ όλα, της βιώσιμης ανάπτυξης για τον επόμενο προγραμματισμό του 2021-2017. Από τον τουρισμό έως τα προγράμματα κοινωνικής στέγασης, πρόκειται για έναν φιλόδοξο κανονισμό που προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες και επιτρέπει στα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν σημαντικές διεθνείς προκλήσεις, όπως η πανδημία, η μεταναστευτική κρίση ή η κλιματική αλλαγή. Ποτέ άλλοτε η πολιτική συνοχής της ΕΕ δεν διέθετε τα εργαλεία για να καταπολεμήσει όλες τις ανισότητες και να βεβαιωθεί ότι κανείς δεν μένει πίσω», δήλωσε ο εισηγητής Andrea Cozzolino (Σοσιαλιστές, Ιταλία).
Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αναμένεται τώρα να εγκρίνουν το περιεχόμενο της συμφωνίας.
Ο κανονισμός για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ (που προηγουμένως καλύπτονταν από δύο ξεχωριστούς κανονισμούς) προσδιορίζει τους ειδικούς στόχους και το πεδίο εφαρμογής της στήριξης και για τα δύο ταμεία, συμπεριλαμβανομένων των μη επιλέξιμων δραστηριοτήτων, για την περίοδο προγραμματισμού 2021-2027.
Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την επόμενη επταετία προβλέπει 242,9 δισ. ευρώ για περιφερειακή χρηματοδότηση της ΕΕ.
Στο πλαίσιο του μελλοντικού κανονισμού περί κοινών διατάξεων, προσδιορίζονται πέντε στόχοι πολιτικής:
- Μια πιο ανταγωνιστική και εξυπνότερη Ευρώπη
- Η μετάβαση προς μια πιο πράσινη, με οικονομία μηδενικών καθαρών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτική Ευρώπη
- Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη
- Μια πιο κοινωνική Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς (5) Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της.
