ΣΤΟ ΦΩΣ ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ – «Πώς λύσαμε το αίνιγμα των 28.000 σεισμών στη Σαντορίνη»
Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες αποκαλύπτουν ότι τα ηφαίστεια Νέα Καμένη και Κολούμπος μοιράζονται τον ίδιο βαθύτερο μαγματικό θάλαμο, ενώ παρατηρούν το φαινόμενο καθώς αυτό εξελίσσεται. «Τον Μάρτιο του 2025, ήταν για εμένα μία από τις πιο σημαντικές ωκεανογραφικές αποστολές», λέει στην «Κ» η κ. Παρασκευή Νομικού, καθηγήτρια Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ
Τα αίτια της σεισμικής κρίσης στη Σαντορίνη αποκαλύπτει η σημαντική μελέτη Ελλήνων και ξένων επιστημόνων που δημοσιεύει σήμερα το Nature.
Στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό, οι ερευνητές αποκαλύπτουν πως η άνοδος του μάγματος από το υπέδαφος προς τον θαλάσσιο πυθμένα βορειοανατολικά της Σαντορίνης αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία των δεκάδων χιλιάδων σεισμών που έπληξαν την περιοχή στις αρχές του έτους.
Με τη χρήση μιας νέας μεθόδου τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό σεισμών και δεδομένων από υποθαλάσσιους αισθητήρες στον κρατήρα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο (7 χλμ. ΒΑ της Σαντορίνης), η επιστημονική αποστολή κατάφερε να χαρτογραφήσει με μοναδική λεπτομέρεια τις διεργασίες που εκτυλίχθηκαν στο υπέδαφος.
Υπολογίζεται ότι 0,31 km³ μάγματος εισχώρησαν σε φλέβα μήκους 13 km, ενεργοποιώντας παλιά ρήγματα και αποκαλύπτοντας τη δυναμική σύνδεση των δύο ηφαιστείων
Υπολογίζεται ότι 0,31 km³ μάγματος εισχώρησαν σε φλέβα μήκους 13 km, ενεργοποιώντας παλιά ρήγματα και αποκαλύπτοντας τη δυναμική σύνδεση των δύο ηφαιστείων. Το μάγμα σταμάτησε σε βάθος περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα, προκαλώντας, έτσι, χιλιάδες σεισμούς και σεισμικά βουητά.
Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες αποκαλύπτουν ότι η Σαντορίνη και ο Κολούμπος μοιράζονται τον ίδιο βαθύτερο μαγματικό θάλαμο και «ανταγωνίζονται» για την ίδια παροχή μάγματος, ενώ οι ίδιοι παρατηρούν το φαινόμενο καθώς αυτό εξελίσσεται.
Τι προκάλεσε χιλιάδες σεισμούς στη Σαντορίνη;
- Νέα διεθνής έρευνα αποκαλύπτει: Περίπου 300 εκατ. m³ μάγματος ανέβηκαν από τα βάθη της Γης κάτω από τη Σαντορίνη και τον Κολούμπο, προκαλώντας πάνω από 28.000 σεισμούς στις αρχές του 2025.
- Με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και υποθαλάσσιων αισθητήρων, οι επιστήμονες χαρτογράφησαν με πρωτοφανή ακρίβεια την πορεία του μάγματος.
- Η Σαντορίνη παραμένει υπό στενή παρακολούθηση. Η γνώση της δυναμικής της περιοχής είναι κρίσιμη για την ασφάλεια του πληθυσμού.
Η ιστορία, όμως, των καταλυτικών ευρημάτων για την κατανόηση της σεισμικής κρίσης που έπληξε τη Σαντορίνη, και ευρύτερα τον κυκλαδικό χώρο, Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2025, ξεκινάει πολύ πιο πριν: από την ωκεανογραφική αποστολή του 2015 με το ερευνητικό σκάφος «Marcus Langseth» και τη συλλογή στοιχείων για τους μαγματικούς θαλάμους, μαζί με την επί 20ετίας παρακολούθηση των υποθαλάσσιων ρηγμάτων από Ελληνες επιστήμονες. Το αποτέλεσμα είναι η μελέτη να συγκεντρώνει σήμερα τέτοια πληθώρα δεδομένων που να την καθιστούν σημείο αναφοράς στο γεωλογικό ερευνητικό πεδίο. «Είναι η πρώτη φορά που συνδυάζονται τόσο πολλά δεδομένα, χερσαία και θαλάσσια, γεωφυσικά, γεωδαιτικά, δορυφορικά, σεισμικά, γεωχημικά, δεδομένα σεισμικής τομογραφίας, μοντέλα μετακίνησης του μάγματος ανάμεσα σε άλλα. Είναι σπάνιο να έχεις σε έναν υποθαλάσσιο χώρο τόσο πολλά δεδομένα», εξηγεί στην «Κ» η κ. Παρασκευή Νομικού, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που πρωτοστατεί στην έρευνα, ενώ συμμετέχει και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. «Αυτός ο συνδυασμός δεδομένων δεν έχει ξαναγίνει για το ηφαίστειο της Σαντορίνης -γι’ αυτό είναι και τόσο πολλά τα πανεπιστήμια που συμμετέχουν-, ώστε να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε αυτό το δύσκολο σεισμικό φαινόμενο βορειανατολικά του νησιού. Ως ομάδα, που δουλεύουμε στη Σαντορίνη για πάρα πολλά χρόνια, καταφέραμε να συνδυάσουμε αυτά τα δεδομένα για να ανακαλύψουμε τί γίνεται από τον υποθαλάσσιο πυθμένα μέχρι πιο βαθιά, στα βαθύτερα έγκατα του ηφαιστείου της Νέας Καμένης και του Κολούμπου».
Τα ηφαίστεια προειδοποιούν
