Οι συνομιλίες των Βρετανών εμπόρων ρεύματος τρομάζουν – Υπάρχει θέμα επάρκειας για το χειμώνα και οι κυβερνήσεις κάνουν τα “στραβά μάτια”

Κάθε εβδομάδα, οι άνθρωποι που εμπορεύονται ηλεκτρισμό στη Βρετανία συνομιλούν με τον εθνικό διαχειριστή για μια ώρα. Η συνάντηση, που μπορεί να παρακολουθήσει οποιοσδήποτε, προσφέρει μια ματιά στις ανησυχίες όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αγοράς ηλεκτρισμού. Κάθε εβδομάδα γίνεται όλο και πιο τρομακτικό να τους ακούς – και οι συνομιλίες υποδεικνύουν ότι το να μείνουν ανοικτά τα φώτα αυτό το χειμώνα θα είναι πολύ πιο δύσκολο από ότι παραδέχονται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Οι τιμές είναι ανησυχητικές από μόνες τους. Τα βρετανικά νοικοκυριά έμαθαν την Παρασκευή ότι οι λογαριασμοί ρεύματος και αερίου θα αυξηθούν από την 1η Οκτωβρίου κατά 80%. Το όριο τιμής τέθηκε στις 3.549 λίρες ανά έτος, αυξημένο κατά 1.971 το τελευταίο εξάμηνο και κατά 1.277 από τον περασμένο χειμώνα.

Όμως η συνάντηση του κλάδου υποδεικνύει ότι το πρόβλημα είναι ευρύτερο από το αυξανόμενο κόστος. Όλο και περισσότερο ακούς λέξεις όπως “έκτακτη ανάγκη” και “ελλείψεις” να χρησιμοποιούνται, ενώ οι συμμετέχοντες εστιάζουν στο πότε παρά στο αν θα χτυπήσει η κρίση. Φανταστείτε να μπορούσατε να ακούγατε τις συζητήσεις των στελεχών της Ουολ Στριτ και της κεντρικής τράπεζας στην οικονομική κρίση του 2008.

Ιδού μια ερώτηση από την τελευταία συνάντηση: “Εξετάζετε σενάρια για το αν/πότε θα καταρρεύσει το διασυνοριακό εμπόριο λόγω των πιέσεων ασφάλειας εφοδιασμού το χειμώνα;” Ακόμη μια: “Μπορούμε να συζητήσουμε για τις διαδικασίες έκτακτης ανάγκης αναλυτικά;” Ένας ακόμη συμμετέχοντας δήλωσε ότι η πρόβλεψη για τη ζήτηση και την προσφορά ηλεκτρισμού έδειξε “πόσο δύσκολος μπορεί να είναι ο χειμώνας για όποιον μπορεί να κάνει τους υπολογισμούς”. Ο ίδιος ανέφερε σχετικά με τις προβλέψεις του διαχειριστή: “Δε νομίζω ότι πιστεύετε αυτά που γράψατε και ούτε κανείς άλλος”.

Μια παρέμβαση ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική: “Με βάση το που εμπορεύονται τα προϊόντα του χειμώνα, σε ποιο σημείο βρισκόσαστε αναφορικά με την εξασφάλιση της ηλεκτροδότησης;”. Ποιο είναι το υπόβαθρο; Στην προθεσμιακή αγορά, το βρετανικό ρεύμα για το Δεκέμβριο πλησιάζει τις 1.000 λίρες/MWh, αυξημένο κατά 50% από τις τωρινές τιμές. Η υπόνοια; Ότι έρχονται ελλείψεις.

Συγκρίνετε τον τόνο με την επιμονή της βρετανικής κυβέρνησης ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. “Τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία μπορούν να είναι βέβαια ότι θα λάβουν το ρεύμα και το αέριο που θα χρειαστούν το χειμώνα”, ανέφερε αυτή την εβδομάδα. “Αυτό ισχύει διότι έχουμε ένα από τα πιο αξιόπιστα και διαφοροποιημένα ενεργειακά συστήματα παγκοσμίως”.

Η εβδομαδιαία συνάντηση ονομάζεται “Φόρουμ λειτουργικής διαφάνειας” και επιτρέπει στους συμμετέχοντες να ρωτάνε τα στελέχη του διαχειριστή, του κέντρου που μεταφέρει την ενέργεια στη Βρετανία από τους παραγωγούς στους εμπόρους και τους καταναλωτές. Το φόρουμ τυπικά ασχολείται με εσωτερικά ζητήματα εμπορίας, όμως τις τελευταίες εβδομάδες η προσοχή μετατοπίστηκε στη διαχείριση της κρίσης. Ένα ακόμη παράδειγμα από νωρίτερα αυτό το μήνα: “Αν ένα γεγονός που θα πιέσει το σύστημα συμβεί και στο αέριο και στο ρεύμα, πως θα επικοινωνήσουν οι διαχειριστές τους; Ποιο από τα δύο γεγονότα έχει προτεραιότητα;”. Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα είναι το πόσο λίγα από τα σενάρια καταστροφής έχουν μελετηθεί.

Μια βασική ανησυχία έχει να κάνει με το τι θα συμβεί αν οι ευρωπαϊκές χώρες εισάγουν πολιτικές διακοπής των διασυνοριακών ροών ηλεκτρισμού, όπως η Νορβηγία ανακοίνωσε ότι εξετάζει. “Σας παρακαλώ, η αγορά πρέπει να καταλάβει καλύτερα πως θα χρησιμοποιηθούν οι διασυνδέσεις σε περιόδους πολύ υψηλών τιμών και πιθανής έλλειψης παραγωγής”, δήλωσε ένας συμμετέχοντας.

Ακόμη ένα θέμα είναι το πόσο θα μειωθεί η κατανάλωση αν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να πληρώσουν τις τιμές. “Ποιο επίπεδο καταστροφής ζήτησης προβλέπετε για το χειμώνα από τους βιομηχανικούς καταναλωτές ως αντίδραση στην τιμή;”, είναι ένα παράδειγμα. Κάποιος άλλος επανέλαβε το αίτημα: “Ποια καταστροφή ζήτησης περιλαμβάνεται στις προβλέψεις σας για το χειμώνα στον οικιακό και βιομηχανικό τομέα;”. Τα στελέχη του διαχειριστή δεν μπόρεσαν να δώσουν απαντήσεις.

Βεβαίως, η συνάντηση πρέπει να επικεντρώνεται στα προβλήματα που έρχονται – υπάρχει για να τα αναμένουν και να τα λύνουν. Όμως, έχω ακούσει αρκετές συναντήσεις τους τελευταίους μήνες και έχω τρία συμπεράσματα. Πρώτον, η επιφαινόμενη έκτακτη ανάγκη στον ηλεκτρισμό είναι χειρότερη από ότι πολλά στελέχη παραδέχονται δημοσίως και πολύ πιο επικίνδυνη από ότι παραδέχεται η κυβέρνηση. Δεύτερον, οι υψηλές τιμές είναι μεγάλο πρόβλημα, αλλά το ίδιο ισχύει για την επάρκεια εφοδιασμού. Τρίτον, ο χρόνος τελειώνει για να προετοιμαστούμε πριν αρχίσει να πέφτει η θερμοκρασία.

Ο διαχειριστής του δικτύου της Φινλανδίας, σε ένα σπάνιο παράδειγμα διαφάνειας που χρειάζεται απελπισμένα ο κλάδος, είπε στους πολίτες αυτή την εβδομάδα να προετοιμαστούν για ελλείψεις το χειμώνα. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν καθήκον να πουν την αλήθεια στους ψηφοφόρους τους για το μέγεθος της επερχόμενης κρίσης. Η υποτίμηση του προβλήματος, ή χειρότερα, το να παριστάνουν ότι δεν είναι θέμα, δεν θα προστατεύσει τον εφοδιασμό με ρεύμα το χειμώνα που έρχεται.

(του Τζαβιέρ Μπλας, Bloomberg)

Πηγή: energypress