Κατεδαφίζονται οι αυθαίρετες κατασκευές στο κτίριο της ΕΤΑΔ στην Περίσσα στην Σαντορίνη

Περισσότερο από μια δεκαετία χρειάστηκε προκειμένου να εφαρμοστούν οι αποφάσεις για κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών και αφαίρεσης της άδειας λειτουργίας σε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος που λειτουργούσε στο ιστορικό κτίριο του ΕΟΤ στην Περίσσα στην Σαντορίνη.

Η  πρώτη επίσημη κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών βρίσκεται σε εξέλιξη,  στο κτήριο της ΕΤΑΔ ΑΕ( Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ), που παρά του ότι απαγορευόταν από τους όρους μίσθωσης του ακινήτου  αυτές πλήθαιναν με τα χρόνια από τον μισθωτή, αγνοώντας τις αποφάσεις για κατεδάφιση και συμμόρφωση μετά από αυτοψίες που διενεργήθηκαν όπου πιστοποιήθηκαν οι παραβάσεις.

Η υπόθεση που απασχόλησε περισσότερο από μια δεκαετία την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων  και  την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων για την οποία έχει διακινηθεί πλήθος εγγράφων έφτασε στο τέλος της και αυτή την στιγμή τα αυθαίρετα κτίρια βρίσκονται στην διαδικασία κατεδάφισης.

Το ιστορικό για το κτίριο του ΕΟΤ στην Περίσσα

Όλα ξεκίνησαν ένα χρόνο μετά την μίσθωση του ακινήτου με δωδεκαετή διάρκεια που έγινε στις 30 Μαρτίου του 2011. Πρόκειται για το κτίριο της ΕΤΑΔ ΑΕ που μισθώθηκε σε ιδιώτη  για το οποίο εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο  (3/8/2011- 4ΑΜΒΓ-50Φ) οι πρώτες εργασίες επισκευής και νέας χρήσης του τουριστικού περιπτέρου ιδιοκτησίας της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου ΑΕ. Σύμφωνα με την μελέτη που είχε υποβληθεί με στόχο την βελτίωση και τον εξωραϊσμό του χώρου  τέθηκαν προϋποθέσεις όπως η τήρηση 5 όρων. Να σημειώσουμε ότι το κτίριο γειτνιάζει με αρχαιολογικό χώρο .

• στην ΒΔ πλευρά του ακινήτου απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής να μην τοποθετηθεί κανένα αντικείμενο που να αποτελεί οπτική όχληση στο χώρο .
• Οριζόταν ότι δεν εγκρίνεται η προτεινόμενη χρήση μέρος του κτηρίου (Δ) ως καταστήματος με είδη δώρων που προβλεπόταν στην μελέτη.
• Η μουσική εντός του τουριστικού συγκροτήματος να εναρμονίζεται με το φυσικό περιβάλλον και τον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο (χαμηλή ένταση)
• Να έχει αποκλειστικά χρήση εστιατορίου και όχι μπαρ.
• Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους συγκεκριμένους όρους  η αρμόδια 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να μην ανανεώσει την άδεια λειτουργίας του καταστήματος ως υγειονομικού ενδιαφέροντος.

Τον Νοέμβριο του 2012 η 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στέλνει έγγραφο στον μισθωτή με θέμα ” Παράνομες εκσκαφικές εργασίες στον αρχαιολογικό χώρο της Αγ. Ειρήνης στην Περίσσα Θήρας” το οποίο κοινοποιεί σε ΥΠΑΙΘΠΑ, Εισαγγελία Πρωτοδικών Νάξου, Αστυνομικό Τμήμα Θήρας, Δήμο Θήρας και την Φύλακα Αρχαιοτήτων στο Εμπορείο. Στο έγγραφο αναφέρεται πως μετά από αυτοψία αρμοδίου υπαλλήλου της Υπηρεσίας διαπιστώθηκε πως είχαν πραγματοποιηθεί παράνομες εργασίες στα ανατολικά του αρχαιολογικού χώρου σε δημόσιο δρόμο και χωρίς την απαιτούμενη έγκριση της υπηρεσίας. Οι παρεμβάσεις χωρίς άδεια αφορούσαν την δημιουργία διάνοιξης “χαντακιού” κατά μήκος της ανατολικής και νότιας περίφραξης του χώρου (αρχαιολογικού χώρου) και είχε τοποθετηθεί σωλήνας ο οποίος εισχωρούσε μέσα στον αρχαιολογικό χώρο για να οδηγούνται τα όμβρια ύδατα απέναντι από τον χώρο. Δίνεται προθεσμία 5 ημερών για να αποκατασταθεί ο χώρος στην αρχική του κατάσταση. Επιπλέον στο ίδιο έγγραφο ζητείται να αποκατασταθεί η ανατολική όψη του λιθόκτιστου κτιρίου που βρίσκεται εντός του χώρου που έχει διαμορφώσει ο μισθωτής σε “προσκηνυτάρι” χωρίς την έγκριση της υπηρεσίας διότι προκαλεί άμεση αισθητική βλάβη στο προστατευόμενο μνημείο. Με την επισήμανση ότι δεν επιτρέπεται καμία άλλη εργασία χωρίς την έγκριση της Υπηρεσίας.

Τον Νοέμβριο του 2018 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων,  στέλνει έγγραφο στην Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Θήρας  την οποία κοινοποιεί στο ΑΤ Θήρας τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου και τον ΕΟΤ, με θέμα την ” Ανέγερση αυθαίρετης ισόγειας προσθήκης στο κτήριο του ΕΟΤ στην Περίσσα Θήρας εντός της αδόμητης Ζώνης Προστασίας Αρχαιοτήτων της Αρχαίας Θήρας”. Στο έγγραφο μεταξύ άλλων αναφέρεται διαπιστώθηκε υπό ανέγερση αυθαίρετη προσθήκη κατ΄επέκταση ισογείου κτίσματος στο στάδιο της πλινθοδομής στο κτήριο του ΕΟΤ στην Περίσσα Θήρας το οποίο γειτνιάζει με τον περιφραγμένο αρχαιολογικό χώρο της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και του μεσοβυζαντινού ναού της Αγίας Ειρήνης τα οποία είναι προστατευόμενα μνημεία και πιθανώς και εντός δημοσίου χώρου στην δυτική πλευρά του ακινήτου. Ενημερώνει επίσης τηλεφωνικά το Αστυνομικό Τμήμα Θήρας για διακοπή των εργασιών, ακολούθησε άμεση αυτοψία αρμόδιων υπαλλήλων όπου επιδείχθηκε η αυθαίρετη κατασκευή. Στο έγγραφο ζητούσαν από την Υπηρεσία Δόμησης Θήρας την άμεση διενέργεια αυτοψίας με αποστολή της έκθεσης στην υπηρεσία και κάθε νόμιμη ενέργεια που απαιτούνταν απο την πλευρά τους.

Τον Ιανουάριο του 2019 η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων επανέρχεται με νέο έγγραφο αυτή τη φορά προς τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα ΑΕ  όπου ενημερώνει για τα όσα έχουν προηγηθεί και για την άμεση ανταπόκριση της Αστυνομίας σημειώνοντας ότι δεν είχαν σημειωθεί περαιτέρω ενέργειες την δεδομένη στιγμή καθώς οι εργαζόμενοι είχαν αποχωρήσει απο το έργο διότι αντιλήφθηκαν την ενημέρωση του Αστυνομικού τμήματος Θήρας. Στο έγγραφο αναφέρεται επίσης πως σε συνεργασία με την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Θήρας επιβεβαίωσε ότι δεν έχει εκδοθεί η σχετική άδεια. Ενημερώνει επίσης την ΕΤΑΔ ΑΕ ότι πρόκειται να υποβάλλει μήνυση στον μισθωτή του ακινήτου και εν όψει της ενέργειας αυτής να της επιβεβαιώσει ότι η σύμβαση μίσθωσης βρίσκεται σε ισχύ. Ζητώντας ταυτόχρονα την συνδρομή της ΕΤΑΔ ΑΕ καθώς στο πλαίσιο της Προστασίας Δικαιωμάτων ΕΤΑ ΑΕ αναφέρεται ρητά ότι ” Η εκμισθώτρια διατηρεί επίσης το δικαίωμα να ζητήσει από τον μισθωτή (και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του να προβεί αυτή με δαπάνες του) , την κατεδάφιση ή την απομάκρυνση παντός κτίσματος ή έργου που θα εκτελεστεί από αυτόν στο μίσθιο χωρίς την έγκρισή της προκειμένου να κατεδαφισθεί άμεσα η αυθαίρετη ισόγεια προσθήκη κατ’ επέκταση και να απομακρυνθεί κάθε άλλη κατασκευή  στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου που έχει γίνει καθ υπέρβαση της μόνης έως σήμερα χορηγηθείσας από την υπηρεσία έγκρισης για το εν λόγω ακίνητο.

Τον Απρίλιο του 2019 η Εφορεία Αρχαιτοτήτων Κυκλάδων επανέρχεται με έγγραφό της προς τον Δήμο Θήρας και την ΕΤΑ ΑΕ το οποίο κοινοποιεί στην Εισαγγελία Νάξου τα αρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες με θέμα την “Ανάκληση άδειας λειτουργίας καταστήματος Υγειονομικού Ενδιαφέροντος που λειτουργεί στο κτήριο του ΕΟΤ στην Περίσσα Θήρας εντός της αδόμητης Ζώνης Προστασίας Αρχαιοτήτων της Αρχαίας Θήρας και στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο της πρωτοβυζαντινής βασιλικής της Αγ. Ειρήνης.“ Μεταξύ άλλων στο έγγραφο αναφέρει πως κατά την διάρκεια αυτοψίας στο ακίνητο που έγινε στις 19 Απριλίου 2019 διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω αυθαίρετη προσθήκη είναι περαιωμένη και έχει τοποθετηθεί υαλοστάσιο κατά μήκος όλης της νότιας όψης του ακινήτου της ΕΤΑ ΑΕ που αυξάνει την επιφάνεια του εν λόγω αυθαίρετου κτιρίου. Επιπρόσθετα η βορειοδυτική πλευρά του ακινήτου που έχει άμεση οπτική επαφή με την πρωτοβυζαντινή βασιλική έχει μετατραπεί σε αποθηκευτικό χώρο του καταστήματος ( κάδοι απορριμμάτων, ξαπλώστρες, ομπρέλες κ.α) τα οποία προκαλούν σοβαρότατη αισθητική βλάβη στο μνημείο, αναφέροντας και το ιστορικό των παράνομων εργασιών που έχουν πραγματοποιηθεί και τις ενέργειες που έχουν γίνει από την πλευρά της καθώς και το ότι έχει υποβάλλει μήνυση στον μισθωτή.

Τον Νοέμβριο του 2019 με νέο έγγραφο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με την ένδειξη εξαιρετικά επείγον προς την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου με θέμα ” Αυθαίρετες ενέργειες στο κτήριο του ΕΟΤ και τον περιβάλλοντα χώρο του στην Περίσσα Θήρας εντός κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου” επανέρχεται στην υπόθεση του θέματος και ζητά την άμεσες ενέργειες της ΕΤΑΔ προκειμένου να αποκατασταθεί άμεσα και πλήρως το κτήριο του ΕΟΤ και ο χώρος που το περιβάλλει με την καθαίρεση του αυθαίρετου κτίσματος και κάθε άλλης αυθαίρετης κατασκευής καθώς και την απομάκρυνση των container που έχουν πλέον τοποθετηθεί δυτικά του κτηρίου αλλά και του εξοπλισμού του καταστήματος  υγειονομικού ενδιαφέροντος που λειτουργεί στο κτήριο του ΕΟΤ από τον υπαίθριο βορειοδυτικά του κτηρίου χώρο, ο οποίος πλέον χρησιμοποιείται μονίμως ως υπαίθρια αποθήκη του καταστήματος, υποβαθμίζοντας περαιτέρω την περιοχή. Τονίζοντας στο έγγραφο ότι οι όροι της σύμβασης μίσθωσης έχουν πλέον πλήρως καταστρατηγηθεί….το αυθαίρετο κτίσμα δεν έχει καθαιρεθεί αλλά βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία με χρήση άλλη από αυτήν του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενώ πλέον ο υπαίθριος χώρος που περιβάλλει το κτήριο του ΕΟΤ, έχει μετατραπεί προς χρήση του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, σε στεγασμένο κλειστό χώρο με την τοποθέτηση ενιαίων υαλοπινάκων περιμετρικά αλλοιώνοντας πλήρως το περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου. Ζητώντας την αποστολή  τοπογραφικού διαγράμματος στην υπηρεσία και σε όσους κοινοποιείται το έγγραφο, στο οποίο να αποτυπώνονται με ακρίβεια τα όρια της έκτασης τόπου εκμισθώνεται μαζί με το κτίριο του ΕΟΤ  ώστε να διευκρινισθεί ποιες από τις αυθαίρετες ενέργειες του μισθωτή λαμβάνουν τυχόν χώρα εκτός των ορίων της έκτασης που μισθώνει. Ζητείται επίσης οι υπηρεσίες του Δήμου Θήρας να προχωρήσουν στις δικές τους ενέργειες και να ενημερώσουν την ΕΦΑ Κυκλάδων.

Στις 30 Ιανουαρίου του 2020 αποστέλλεται έγγραφο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων προς τον μισθωτή με θέμα ” Άμεση διακοπή εργασιών σε ακίνητο ιδιοκτησίας ΕΤΑ ΑΕ μισθωμένο από τον Σ. Σ. και κατάθεση φακέλου αυθαίρετων εργασιών στην ΕΦΑ Κυκλάδων” . Το έγγραφο κοινοποιείται στην Εισαγγελία Νάξου τον Δήμο Θήρας την ΕΤΑ ΑΕ το Λιμεναρχείο Θήρας και τις σχετικές υπηρεσίες των αρμόδιων Υπουργείων και Δήμου Θήρας. Στο έγγραφο αναφέρεται όλο το ιστορικό των μέχρι τότε ενεργειών της ΕΦΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ και ζητά από τον μισθωτή να διακόψει άμεσα αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες που εκτελεί στο μισθωμένο ακίνητο από την ΕΤΑ ΑΕ διότι εκτελούνται κατά επανάληψη και παρά τα σχετικά έγγραφα διακοπής της ΕΦΑ Κυκλάδων κατά παράβαση της σχετικής απόφασης και της αρχαιολογικής νομοθεσίας. Ζητώντας επιπλέον τον Φάκελο των εργασιών που είχε εκτελέσει ο μισθωτής προκειμένου να γίνει ο απαιτούμενος έλεγχος και κοινοποιεί το έγγραφο στην ΕΤΑ ΑΕ όπου ζητά να ενημερωθεί αν έχει δώσει έγκριση για τις συγκεκριμένες εργασίες ζητώντας ταυτόχρονα να προχωρήσει στην κατεδάφιση ή απομάκρυνση παντός αυθαίρετου κτίσματος στο μίσθιο όπως είχε ήδη ζητηθεί.

Τον Φεβρουάριο του 2020 το Λιμεναρχείο Θήρας μεταβαίνει στο ακίνητο  στην παραλία της Περίσσας όπου διαπιστώνει ότι εκτελούνται οικοδομικές εργασίες σε αυθαίρετες κατασκευές εντός οριοθετημένων ζωνών αιγιαλού και παραλίας και παλαιού αιγιαλού καθώς και εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρους Αρχαίας Θήρας.

Σύμφωνα με το έντυπο σήμα του Λιμεναρχείου Θήρας διαπιστώνεται ότι βρίσκονται υπό κατασκευή δώδεκα δωμάτια με μπάνιο, κτιστό κρεβάτι και περβάζια με εσωτερική τοιχοποιία από γυψοσανίδα. Μπροστά από κάθε δωμάτιο κατασκευάζεται προαύλιος χώρος από τσιμέντο υδρομασάζ και τσιμεντένια καθίσματα. Για να μην είναι εμφανείς οι εργασίες είχε τοποθετηθεί περιμετρικά των κατασκευών ξύλινος φράκτης με ξύλινα στηρίγματα πακτωμένα εντός του αιγιαλού. Ταυτόχρονα διαπιστώθηκε ότι για τις εν λόγω εργασίες ο μισθωτής είχε προβεί σε αυθαίρετη κοπή δένδρων.

Παρότι οι έλεγχοι ήταν αρκετοί και οι αποφάσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων συγκεκριμένες που ζητούσαν την παρέμβαση των αρμόδιων υπηρεσιών και του Δήμου Θήρας  για κατεδάφιση των αυθαίρετων κατασκευών και ανάκληση της άδειας λειτουργίας του υγειονομικού καταστήματος, δεν σημειωνόταν καμία ενέργεια προς αυτή την κατεύθυνση.

Σε συνεδρίαση την 1 Δεκεμβρίου 2023 ,της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Θήρας, συζητείται το θέμα και αποφασίζεται να αναβληθεί η συζήτηση του θέματος ως το τέλος του Φεβρουαρίου 2024.

Η Μαρία Αργυρού επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Θήρας στις 17 Φεβρουαρίου 2024 θέτει το θέμα στον Δήμο Θήρας συνοδευόμενο από όλες τις σχετικές αποφάσεις επισημαίνοντας πως έχει τεθεί πολλές φορές ( 6 φορές από το 2019- 2023)  στην επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου Θήρας, με τίτλο πάντα” επιβολή ή μη διοικητικών κυρώσεων” ωστόσο όλες οι αποφάσεις αφορούσαν την αναβολή συζήτησης του θέματος ή την παραπομπή του στο Δημοτικό Συμβούλιο χωρίς να έχει συζητηθεί ή ληφθεί κάποια σχετική απόφαση. Καταθέτει στον Δήμο Θήρας ερώτηση τι προτίθεται να κάνει για όλες τις αυθαιρεσίες ( κατεδάφιση αυθαιρέτων, επιβολή η μη διοικητικών κυρώσεων, ανάκληση άδειας λειτουργίας κ.λ.π.).

Η εισαγγελία Νάξου με αρ.πρ. 3140/20-11-2024  έγγραφο της προς το Δήμο Θήρας, την Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού Κυκλάδων και τα Ελληνικά τουριστικά ακίνητα Α.Ε καλεί να προβούν οι αρμόδιες αρχές σε όλες τις ενέργειες προκειμένου να ανακληθούν οι άδειες λειτουργίας του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, του τουριστικού καταλύματος και του καταστήματος λιανικής πώλησης καθώς και να αποκατασταθεί το ακίνητο στην πρότερη του μορφή.

Στις 27 Δεκεμβρίου 2024  με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θήρας ανακαλείται η άδεια  λειτουργίας υγειονομικού ενδιαφέροντος καταστήματος στο κτίριο της ΕΤΑΔ ΑΕ στην Περίσσα Θήρας που είχε παραχωρηθεί στο κατάστημα.

Σχετική ερώτηση “Να αφαιρεθούν οι αυθαίρετες κατασκευές στην περιοχή Κολάδα της Περίσσας στην Σαντορίνη και να αναδειχθούν τα αρχαιολογικά μνημεία” κατατέθηκε  στην  Βουλή από το ΚΚΕ στις 28Απριλίου 2025.

Σε απάντηση της σχετικής ερώτησης του ΚΚΕ η ΕΤΑΔ ΑΕ στο έγγραφο της στις 13/5/2025, αναφέρει μεταξύ άλλων,  “η ΕΤΑΔ άσκησε αγωγή ενώπιον του Μ.Π.Α. κατά του πρώην μισθωτή, με αίτημα την απόδοση του μισθίου, η οποία συζητήθηκε την 06.12.2022, μετ’ αναβολή από τις δικασίμους της 05.10.2021 και 06.04.2022, λόγω και των ισχυόντων μέτρων προστασίας κατά του covid-19. Επ’ αυτής, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 1487/2023 απόφαση του Μ.Π.Α, η οποία έκανε δεκτή την αγωγή της εταιρείας μας και υποχρέωσε τον πρώην μισθωτή να μας αποδώσει τη χρήση του Τουριστικού Περιπτέρου Περίσσας Σαντορίνης. Ο πρώην μισθωτής άσκησε ανακοπή ερημοδικίας κατά της ως άνω απόφασης, η οποία συζητήθηκε την 27.09.2024 και απορρίφθηκε με την 321/2025 απόφαση του Μ.Π.Α., που δημοσιεύθηκε την 11.04.2025”.

Η κατεδάφιση  των αυθαίρετων κατασκευών που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή την στιγμή πραγματοποιείται από τον μισθωτή καθώς ο Δήμος Θήρας επικαλέστηκε αδυναμία εκτέλεσης της συγκεκριμένης ενέργειας λόγω έλλειψης των απαραίτητων μηχανημάτων.

Η συγκεκριμένη περίπτωση του ακινήτου της ΕΤΑΔ ΑΕ στην Περίσσα Σαντορίνης αποδεικνύει πως οι αποφάσεις ακόμα και αν έχουν ληφθεί μέχρι να εφαρμοστούν ίσως περάσουν πολλά χρόνια όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση. Να σημειώσουμε όμως πως πρόκειται για την πρώτη κατεδάφιση αυθαίρετων κτισμάτων που πραγματοποιείται  στην Σαντορίνη.