Έρευνα Solomon: Για να γεννήσουν με ασφάλεια, πρέπει να φύγουν από το νησί τους

Ενώ η κυβέρνηση προτάσσει το δημογραφικό ως εθνική προτεραιότητα, οι μητέρες στο Αιγαίο νιώθουν μόνες. Δύο στις τρεις από τις 262 γυναίκες που απάντησαν σε ερωτηματολόγιο του Solomon —ενός ανεξάρτητου ερευνητικού μέσου που καλύπτει ζητήματα δημοσίου συμφέροντος— αναγκάστηκαν να φύγουν από το νησί τους προκειμένου να γεννήσουν με ασφάλεια. Η έρευνα αποκαλύπτει συστημικά κενά στην περιγεννητική φροντίδα, ιδίως σε ό,τι αφορά την ψυχική υγεία.

Στο πλαίσιο διασυνοριακής έρευνας, το Solomon δημιούργησε ένα ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε από περισσότερες από 700 γυναίκες σε τέσσερις χώρες —την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ουγγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο— και εξετάζει τις πραγματικότητες που βιώνουν οι νέες μητέρες.

Στην Ελλάδα, η έρευνα εστίασε στα νησιά του Αιγαίου. Το Solomon μίλησε με μητέρες και εγκύους, με μαίες/μαιευτές, ειδικούς ψυχικής υγείας, οργανώσεις και επαγγελματίες με εμπειρία στο ζήτημα της περιγεννητικής φροντίδας. Στην Ελλάδα, το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από 262 μητέρες από 40 διαφορετικά νησιά του Αιγαίου, οι οποίες γέννησαν μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 35 ετών: από το 1990 μέχρι το 2025.

Από την έρευνα προέκυψε ότι:

• Δύο στις τρεις (65%) μητέρες χρειάστηκε να φύγουν από το νησί τους για να
  γεννήσουν με ασφάλεια, κυρίως λόγω ανεπαρκειών σε υποδομές υγείας και
  υγειονομικό προσωπικό. Στα νησιά, η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες
  υγείας επιβαρύνει επιπλέον ψυχολογικά τις μητέρες και τους νέους γονείς.

 

• Παρότι τόσο η εγκυμοσύνη, όσο και η λοχεία αποτελούν μία ιδιαίτερα ευάλωτη
  περίοδο σωματικά και ψυχολογικά, το 76% απάντησε πως κανένας
  επαγγελματίας υγείας δεν τους ρώτησε για τη συναισθηματική τους
  κατάσταση.

 

• Μετά τον τοκετό, μία στις δύο μητέρες ένιωθε αγχωμένη και ανήσυχη, ενώ
  τέσσερις στις δέκα αισθάνονταν μόνες και απομονωμένες.

 

•  Το 51% των συμμετεχουσών είπε πως κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου
  σκέφτηκε να απευθυνθεί σε ειδικό ψυχικής υγείας, όμως μόνο το 30%
  πράγματι το έκανε. Εκείνες που τελικά δεν απευθύνθηκαν είπαν ότι αισθάνονταν
  ότι μπορούν να τα καταφέρουν μόνες τους αλλά και ότι οι υπηρεσίες αυτές δεν ήταν
  εύκολα προσβάσιμες – ήταν πολύ μακριά ή πολύ ακριβές.

Σαντορίνη: «Γέννησα χωρίς μαία και αναισθησιολόγο»

Από το σύνολο των 21 συμμετεχουσών από την Σαντορίνη, μόνο δύο γέννησαν στο νησί.

Από τις 21, οι 17 είπαν ότι κανένας επαγγελματίας υγείας δεν τις ρώτησε για τη συναισθηματική τους κατάσταση.

Γυναίκες από τη Σαντορίνη μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους εκείνη την περίοδο:

 

• «Ένιωθα ανεπαρκής, ότι δεν είχα λάβει τη στήριξη και την ενημέρωση που έπρεπε
  από τους ειδικούς για τη φροντίδα του μωρού. Ήθελα βεβιασμένα να επιστρέψω
  στην παλιά μου καθημερινότητα και να βρω ξανά τον εαυτό μου».

 

• «Στον δεύτερο τοκετό, γέννησα χωρίς μαία και αναισθησιολόγο — μόνο με τη
  γυναικολόγο, λόγω έλλειψης προσωπικού στο νοσοκομείο. Ήταν τραυματική
  εμπειρία και δεν μπορώ να το ξεπεράσω έως και σήμερα».

 

• «Σωματικά, λόγω καισαρικής, ήταν δύσκολα· αλλά συναισθηματικά ήταν
  πραγματικά υπέροχα! Επίσης, υπήρχε δυσκολία λόγω Covid, καθώς ήμασταν
  απομονωμένοι και στην εγκυμοσύνη και στη λοχεία».

 

• «Κουρασμένη, αγχωμένη, χαρούμενη με το μωρό, αλλά δυσκολευόμουν πολύ.
  Φοβισμένη από τη διαδικασία της καισαρικής».

Το ερωτηματολόγιο ζητούσε από τις συμμετέχουσες να γράψουν προτάσεις για τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχονται σε μητέρες, με στόχο την υποστήριξη της ψυχικής τους υγείας:

 

•  «Θα ήθελα στα νησιά να υπήρχαν περισσότερα πράγματα για να κάνουν οι γονείς με
  τα παιδιά τους. Το μόνο που είχα στα δύο τελευταία παιδιά μου ήταν μια παιδική
  χαρά — στο πρώτο μεγάλωσε χωρίς αυτό, μόνο όταν πηγαίναμε στην Αθήνα. Θα
  ήθελα περισσότερες δραστηριότητες για να απασχολεί δωρεάν μια μάνα τα παιδιά
  της, γιατί στο νησί είναι όλα πανάκριβα!»

 

• «Ψυχολογική υποστήριξη».

 

• «Θα έπρεπε οι δήμοι ή οι κοινότητες να οργανώνουν ομάδες υποστήριξης μαμάδων,
  με τη συμμετοχή διαφόρων ειδικοτήτων».

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έρευνα του Solomon εδώ: Για να γεννήσουν με ασφάλεια, πρέπει να φύγουν από το νησί τους.